Ceny papieru i tektury rosną lawinowo, począwszy od października 2020 roku. Jak podaje Puls Biznesu, w maju 2021 były już dwukrotnie wyższe niż jesienią. Co z tego wynika, tekturowe opakowania podrożały również o kilkadziesiąt procent, a eksperci są zgodni, że to nie koniec podwyżek, szczególnie że popyt na te materiały nie maleje.
Sytuacja na rynku
Zmiany w podaży i popycie na rynku opakowań papierowych można przypisywać różnym czynnikom gospodarczym, które nałożyły się na siebie w 2020 i 2021 roku, takim jak zwiększony popyt czy zmiany w zdolnościach produkcyjnych. Postaramy się je omówić szczegółowo w dalszej części artykułu. Nie zmienia to jednak faktu, że popyt na papier i tekturę jest niespotykany – na rynkach europejskich i światowych i ich cena osiąga historycznie wysoki poziom. Cena tektury rośnie nawet kilka razy w ciągu jednego miesiąca, co przekłada się na cenę opakowań kartonowych.
Przyczyny rosnącego popytu – dlaczego drożeje papier i tektura
Tak jak już wspomnieliśmy, dramatyczny wzrost cen papieru i tektury to wynik wielu czynników rynkowych, aczkolwiek wiele z nich ma bezpośredni związek z sytuacją, którą ciężko było przewidzieć, a która objęła zasięgiem cały świat – czyli oczywiście pandemią. Wiele z poniżej wymienionych przyczyn rosnącego popytu wynika z niej wręcz bezpośrednio.
Brak materiałów
Na światowym rynku brakuje praktycznie wszystkich materiałów wykorzystywanych do dalszej produkcji – drewna, plastiku, stali i właśnie papieru. Brakuje również makulatury podstawowego surowca wykorzystywanego do produkcji tektury i opakowań kartonowych.
Przyczyny tego stanu rzeczy można upatrywać w ograniczeniu produkcji ze względu na obostrzenia wprowadzane w pandemii – np. wymagana mniejsza liczba osób w zakładach produkcyjnych, zachowywanie odstępu między pracownikami, nakładane kwarantanny. Moce przerobowe przemysłu, zależnie od branży, spadły o nawet kilkanaście procent. Dobrą wiadomością jest to, że, jak podaje Europejska Konfederacja Przemysłu Papierniczego, większość papierni działa bez zakłóceń, aczkolwiek produkcja może być ograniczona.
Zwiększone zapotrzebowanie na opakowania tekturowe
W pandemii znacząco wzrósł popyt na opakowania tekturowe, ponieważ duża część zakupów przeniosła się do internetu. Miało to związek z wprowadzanymi obostrzeniami (całkowite zamknięcie sklepów stacjonarnych, galerii handlowych), ale też strachem klientów przed odwiedzaniem miejsc publicznych. Boom w pandemii przeżywały też branże, które w dużej mierze korzystają z opakowań kartonowych – meblarska, AGD i RTV. Pandemia wychowała też nowe pokolenie klientów e-commerce i nauczyła tych nieprzekonanych, że e-zakupy są możliwe i bezpieczne. Co za tym idzie, więcej produktów wymagało opakowania do wysyłki i popyt na nie zwiększył się nagle.
Trend ekologiczny
Czynnikiem niezwiązanym bezpośrednio z pandemią, a wpływającym na ceny papieru i tektury i popyt na nie, jest rozwijający się od lat trend ekologiczny i świadomość konsumentów. Promuje on wykorzystywanie produktów pochodzących z recyklingu, odchodzenie od plastiku – i co za tym idzie, karton jest tu szeroko wykorzystywanym, bezpiecznym i ekologicznym materiałem do pakowania.
Obostrzenia unijne
W Unii Europejskiej nie bez wpływu na popyt na papier i tekturę, a co za tym idzie na rosnące ceny, są dyrektywy dotyczące wycofywania folii i plastiku. Przykładem takich regulacji są na przykład te dotyczące single-use plastic, czyli plastiku wykorzystywanego tylko jednorazowo – czyli właśnie między innymi tego używanego do pakowania produktów. Naturalnym zamiennikiem staje się tu więc papier i tektura, które są ekologiczne, pochodzą z recyklingu i recyklingowi mogą mu być poddawane.
Wzrost cen prądu, gazu i ropy
Nie bez wpływu na ceny opakowań tekturowych jest też oczywiście globalny wzrost cen paliw i rosnąca, a wręcz galopująca, w całej Europie inflacja. Sprawia to, że koszt wytworzenia opakowania rośnie, bo rosną koszty pośrednie – związane z utrzymaniem linii produkcyjnych, transportem czy koszty pracy.
Możliwe konsekwencje krótko- i długofalowe
Mimo iż wiele z przyczyn rosnącego popytu na papier i tekturę wynika bezpośrednio z pandemii, nic nie zapowiada jednak spadku zarówno zapotrzebowania, jak i cen. Nowe nawyki zakupowe konsumentów, przenoszenie dużej części sprzedaży do świata online, trend na ekologię, odgórne dyrektywy unijne promujące produkty do pakowania przyjazne środowisku, ale też gwałtowny rozwój branż korzystających z opakowań kartonowych – wszystko to sprawia, że popyt rośnie i w najbliższym czasie rosnąć będzie. W wielu przypadkach naturalną i prostą odpowiedzią, bo łatwo dostępną i niewymagającą opracowywanie nowych technologii, są opakowania wykonane z tektury.